İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB), sektörün ihracat artış oranları ile bir sonraki ay beklentisinin de yer aldığı ‘TR-METALENDEKS’ mayıs ayı sonuçlarını açıkladı. 2022 yılı ilk çeyreğinden sonra miktar endeksi, Rusya-Ukrayna savaşının etkileriyle uzun süreli bir gerilim eğilimi içinde olmuştu. Mayıs ayında ise endeksin önemli bir geri dönüş gösterdiği bilgisinin paylaşıldığı endeks sonuçlarına göre, pazarlardaki ilk toparlanma işaretleri de görüldü. Haziran ayında çalışma gün sayısının yine azalması ile sıçrama gösteren ihracatın olumsuz etkileneceğinin bilgisi paylaşıldı.
KÜRESEL PAZARLARDA YAVAŞ VE KIRILGAN TOPARLANMA
Endekste yer alan sonuçlara göre; küresel pazarlarda yavaş ve kırılgan toparlanmanın yaşandığı, ihracat pazarlarının koşullarının ise mayıs ayında da durağan ve zayıf kaldığı belirtildi. Büyük merkez bankalarının faiz indirimlerinin ötelemeleri canlanmayı ötelediğinin bilgisinin paylaşıldığı sonuçlara göre, haziran ayında ilk faiz indiriminin Avrupa Merkez Bankası’ndan geleceği ifade edildi. Küresel sanayi PMI verisinin mayıs ayında 50,9 puan ile ikinci ay üst üste büyüme göstermesine rağmen sanayi tarafında toparlanmanın oldukça kırılgan ve yavaş gerçekleştiği belirtildi.
Küresel metal sanayi PMI verisinin de uzun süre sonra mayıs ayında 50,1 puan ile büyüme gösterdiğinin açıklandığı endeks sonuçlarına göre, mayıs ayında metal fiyatlarında arz endişesi ile artışlar ve dalgalanmalar yaşandığı, talep tarafında ise fiyat artışlarını destekleyecek bir toparlanmanın olmadığı bilgisi ayrıca paylaşıldı. Jeopolitik risklerin mayıs ayında canlı kalarak küresel ekonomiyi ve ticareti sınırlamaya devam ettiğinin belirtildiği sonuçlara göre; navlun fiyatlarının yeniden yükseldiği, Orta Doğu ve Rusya-Ukrayna çatışmalarının etkilerinin süreceği kaydedildi.
DÖVİZDEN ÇIKIŞ TL’Yİ DEĞERLENDİRDİ
Ekonomi programının uygulanmasındaki kararlılık ile para ve maliye politikasında atılan sıkılaşma adımları sonrası mayıs ayında programa güvenin yeniden sağlandığının açıklandığı endeks sonuçlarına göre; yurt dışından önemli bir kaynak girişi yaşandığı, yerleşiklerin de dövizden TL’ye geçmeye başlamasıyla Türk lirasının değer kazandığı, döviz rezervlerinin ise hızla iyileştiği belirtildi. Mayıs ayında enflasyonun zirveye ulaşması sonrası Haziran ayından itibaren ise dezenflasyon sürecinin başladığı kaydedildi. Mayıs ayında sıkılaşma politikalarının etkilerinin daha çok hissedilmeye başladığı, İSO Sanayi PMI endeksinin 48,4 puana gerilediği bilgisi paylaşıldı.
İHRACAT MİKTAR ENDEKSİNDE ÖNEMLİ SIÇRAMA
Metal sanayi ihracat miktar endeksinin çalışma gün sayısının normalleşmesinin ve Nisan ayının telafisi biriken siparişlerin yüklemesi ile artış gösterdiğinin açıklandığı sonuçlara göre, endeks nisan ayında 110,05 puan iken 2024 mayıs ayında 150,62 puana çıkarak 2022 yılı haziran ayından sonraki en yüksek seviyeye ulaştı. Metal sanayi ihracat değer endeksi de miktardaki sıçramaya bağlı olarak 136,55 puandan 179,82 puana yükseldi. İhracat birim fiyatlarındaki düşüşe rağmen ihracat değer olarak önemli ölçüde artış sağladı. Metal sanayi ihracat birim değer endeksinin ise nisanda 124,09 puan iken mayıs ayında 119,39 puana gerilediğinin, mayıs ayında dünya metal fiyatlarında önemli artışlar ve dalgalanmalar gerçekleştiği buna rağmen ihracat pazarlarında fiyatların düşürülmesi baskısının sürdüğü belirtildi.
İhracat ortalama birim fiyatları nisan ayında 4,64 dolar/kg iken mayıs ayında 4,46 dolar/kg olarak gerçekleştiği bilgisi paylaşılırken, mayıs ayında metal fiyatlarındaki artışlar bakır, alüminyum, armatür, hırdavat ve mutfak eşyaları ihracat birim fiyatlarını destekledi. Döküm ihracat fiyatları ise geriledi.
İHRACATTA ALINAN SİPARİŞLER ARTTI
Mayıs ayı beklenti endeksi sonuçlarına göre alınan ihracat siparişlerinin uzun süre sonra mayıs ayında sınırlı da olsa artış gösterdiği, pazarlarda talep tarafında toparlanmanın ilk işaretlerinin alındığının belirtildiği sonuçlara göre, mayıs ayında alıcıların fiyat baskısı ve fiyat indirim talepleri devam etti. Buna rağmen mayıs ayında da alınan siparişlerde ihracat birim fiyatları sınırlı ölçüde yükseldi. Alınan ihracat siparişlerindeki kâr marjlarının artan küresel rekabetin de etkisiyle gerileme eğilimi içinde olduğunun belirtildiği rapora göre, mayıs ayında kâr marjlarında düşüşün önemli ölçüde durağanlaştığı belirtildi. Yurtiçinden alınan siparişlerin ise mayıs ayında yavaşlayarak düştüğü, ekonomide uygulanmaya başlanan sıkılaştırma politikalarının etkilerinin görüldüğü ifade edildi.
ÜRETİM VE HAM MADDE-GİRDİ STOKLARI ARTTI
Üretimin mayıs ayında arttığı bilgisinin paylaşıldığı endeks sonuçlarına göre, çalışma gün sayısının azaldığı nisan ayından sonra mayıs ayında üretimde telafi etkisi görüldü. Mayıs ayında ham madde ve girdi stokları bir önceki aya göre yeniden artış gösterdiği, mayıs ayında üretim artışı ve ihracat siparişlerindeki artış nedeniyle ham madde ve girdi stokları yükseldi. Mayıs ayında nihai ürün stokları bir önceki aya göre sınırlı ölçüde düştü, ihracatta yüksek yüklemeler yapıldı.
HAZİRAN AYI BEKLENTİLERİ
Haziran ayında çalışma gün sayısının azalması ve TL’de değerlenmenin ihracatı olumsuz etkileyeceğinin belirtildiği rapor sonuçlarına göre, metal ihracatı değer olarak miktar ve fiyat gelişmelerine bağlı kalmaya devam etti. İhracat pazarlarında faiz indirimleri ile talebin toparlanmaya başlayacağı, metal fiyatlarının ise bir süre durağan kalacağı belirtilirken haziran ayında çalışma gün sayısının azalmasının ise ihracatı yine olumsuz etkileyeceği belirtildi.
