Futbol genellikle fikir ayrılığına yol açar ancak herkes İspanya’nın Euro 2024 başarısının tamamen hak edilmiş olduğu konusunda birleşti. İspanya, Avrupa Şampiyonası’nda bir rekor kırarak, yedi maçı da penaltılara ihtiyaç duymadan kazandı. Finalde İngiltere’ye karşı alınan 2-1’lik galibiyet, İspanya’yı benzeri görülmemiş bir şekilde dördüncü kez Avrupa şampiyonu yaptı.
Fakat sadece bu kadar mı İspanya Ulusal Futbolu’nun son yıllardaki başarısı?
İspanya son;
Kadınlar Dünya Kupası Şampiyonu
Erkekler Avrupa Şampiyonu
Erkekler Uluslar Ligi Şampiyonu
Kadınlar Uluslar Ligi Şampiyonu
Kadınlar U20 Dünya Kupası Şampiyonu
Kadınlar U17 Dünya Kupası Şampiyonu
Kadınlar U17 Avrupa Şampiyonu
Kadınlar U19 Avrupa Şampiyonu
Erkekler U19 Avrupa Şampiyonu oldu…
ve 2024 Paris Olimpiyat Oyunlarında da 383 İspanyol sporcu 31 spor dalında gövde gösterisi yapıyor.
Acaba İspanya sporda neden bu kadar başarılı oluyor?
Xavi. Andrés Iniesta. Pau Gasol. Ricky Rubio. Alexia Putellas. Aitana Bonmatí.
Hepsi, gençlik akademileri aracılığıyla birçok sporda oyunu değiştiren yetenekler yetiştiren FC Barcelona kulübünden çıkan futbol ve basketbol yıldızları.
İspanya’da kulüp sistemi iyi gelişmiştir ve üçe ayrılır:
1) Yerel ve bölgesel rekabet sunan ve sınırlı düzenlemelere tabi, basit organizasyonlar olan ilkokul spor kulüpleri;
2) Daha iddialı liglere katılan temel spor kulüpleri;
3) Spor Limited Şirketleri… Profesyonel düzeyde farklı düzenlemelere tabi olan özel kuruluşlar.
Federal Eğitim, Kültür ve Spor Bakanlığı bünyesinde yer alan Ulusal Spor Konseyi veya Spor Yüksek Konseyi (Consejo Superior de Deportes, CSD), İspanya’daki spor politikasından sorumlu hükümet kuruluşudur. CSD, fiziksel aktivite ve sporun planlanması, tanıtılması ve geliştirilmesinden sorumludur ve aynı zamanda hükümet ile İspanyol Olimpiyat Komitesi arasında bağlantı görevi görür.
CSD, stratejileri uygulamak için yerel yetkililer, bölgesel, eyalet ve yerel yönetimler, diğer bakanlık organları, üniversiteler, okullar ve profesyonel spor ligleri de dahil olmak üzere özel sektörle koordinasyon içinde çalışır.
Şimdilik 2030 yılına kadar hedefleri içeren İspanya Ulusal Spor Politikası, gençler ve yetişkinler için sağlıklı bir yaşam tarzının parçası olarak sporu ve fiziksel aktiviteyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Plan (a) okul sporlarına destek,
(b) üniversite sporlarına destek
(c) hareketsiz bir yaşam tarzıyla mücadele etmek için herkes için fiziksel aktiviteyi teşvik etmek konularını ele alıyor.
Spor direktifleri CSD içinde oldukça merkezileştirilmiş olsa da, tabandan veya toplum sporlarının yürütülmesi büyük ölçüde 17 özerk bölge aracılığıyla yapılıyor. 17 bölgesel hükümetin spor alanındaki görevi, sporu farklı düzeylerde düzenlemek, kendi spor hizmetlerini yönetmek, bölgesel federasyonları ve kulüpleri denetlemek, yarışmalar düzenlemek, tesisler inşa etmek ve yüksek performanslı sporcular için spor yeterliliklerini onaylamaktır.
Her bölgenin yönetimi farklı olsa da yasa gereği, 20.000’den fazla nüfusa hizmet veren belediyeler vatandaşlarına spor hizmetleri sunmakla yükümlüdür. İspanya’da spor, kulüpler, kulüp grupları, spor federasyonları veya profesyonel ligler aracılığıyla uygulanır. Spor yapısının içine yerleştirilmiş ve ülkenin tamamında faaliyet gösteren Ulusal Spor Federasyonları var. Spor Federasyonları, spor uzmanlıklarını tanıtma ve en iyi performans gösteren sporcular için planlar tasarlama ve uygulama sorumluluğuna sahip özel kuruluşlardır. İspanya’da 65 Ulusal Spor Federasyonu var ve bunlardan 30’u sporcuları Olimpiyatlara gönderebilir ve böylece İspanyol Olimpiyat Komitesi’ne rapor verebilir. Olimpiyat Komitesi, Ulusal Spor Federasyonları, Spor Konseyi ve Spor Bakanlığı ile koordinasyon halinde, yüksek performanslı sporcular için bir bakım planı oluşturmuştur. Sporcuya Bakım Programı, uluslararası podyum başarısını hedefleyen en seçkin sporculara kapsamlı hizmetler (tıbbi, eğitim, performans vb.) sağlamak üzere tasarlanmıştır. Seçkin sporcular için yeterlilik süreci, seçkin sporu yöneten ulusal yasalar tarafından yapılandırılmış ve yönlendirilmiştir.
İspanya spor için kamu ve özel sektör finansmanına büyük ölçüde güveniyor. 1992 Barcelona Olimpiyatları, CSD’nin sponsorlukları kabul ettiği ilk zamandı. 2021’de CSD, spor, sağlık ve tesislere 251 milyon euro (yaklaşık 276 milyon ABD doları) bağışta bulundu; bu, 2016’dakinden %95 daha fazla. Hükümet, sporu ekonomiyi canlandırmak için 10 kaldıraçtan biri olarak kullanıyor ve bunda başarılı da oluyor. İspanya’nın spor alanında son yıllardaki başarısı tesadüf eseri değil, belirli bir plan çerçevesinde fabrika çarkı gibi tıkır tıkır işliyor.
İspanya’da federasyonlara kayıtlı lisanslı üyeler, yani sporu oynamak için bir federasyon lisansına sahip olanların sayısı oldukça yüksek. 48 milyon nüfuslu ülkede 4 milyona yakın lisanslı sporcu var. Bu rakamın 2030 yılına kadar 5 milyona çıkarılması hedefleniyor. En çok lisans 1 milyon 248 bin 511 ile futbol alanında verilmiş. Bu, spor dalına olan popülerliği yansıtmıyor ancak bir spordaki federasyon üye sayısı ile popülaritesi arasında yüksek bir bağ var.
İspanya’da basketboldaki lisanslı sporcu sayısı futboldan sonra ikinci sırada. Ancak futboldaki lisans sayısı basketboldan üç kat daha fazla.
Nadal, Alcaraz gibi Wimbledon şampiyonu İspanyol tenisçilere rağmen lisanslı tenisçi sayısı 100 bin ile listede son sıralarda. Diğerleri arasında, judo, kürek, voleybol, golf, bisiklet veya avcılık gibi sporlar yer alıyor.
Popülerlik derecesine ek olarak, bir spordaki lisanslı üye sayısının yüksek veya düşük olmasını etkileyen bazı durumlar olabilir, örneğin kaza geçirme olasılığı. Çünkü tüm federasyonlarda üyelerin bu tür yaralanmaları kapsayan bir sigortaya sahip olması gerekir. Mağaracılık ve dağcılık oldukça tehlikeli bir spordur ve bu sporu yapan herkesin yerel federasyon tarafından verilen lisansla birlikte gelen bir sigortası olmalıdır. Tenis ise çok daha az tehlikelidir ve sigortaya sahip olmak gerekli görülmeyebilir. Ayrıca, bazı sporlar çocuklardan yetişkinlere, amatörlerden yüksek ücretli profesyonellere kadar farklı seviyelerde yarışmalar sunar ve bu da birisi bu yarışmalara katılmak isterse federasyonlardan lisans almayı teşvik eder ve destekler. Tenis gibi bireysel sporlarda, futbol veya basketbol gibi takım sporlarına göre çok daha az yarışma yer alıyor.
İspanya 2024 Paris Olimpiyat Oyunları’nda 5 madalya kazandı ve çeşitli dallarda finale kalan sporcuları da müsabaka günü ve saatini bekliyor. Madalya sıralamasında 23. sırada bulunan İspanya’nın Olimpiyat Oyunları sonrası madalya sıralamasında ilk 10’u zorlayacağına kesin gözüyle bakılıyor.
