Ankara’da ağaçlar devrildi, çatılar uçtu. Balıkesir’deki şiddetli sağanak sel ve su baskınlarına sebep oldu. Nevşehir’de meydana gelen dolu nedeniyle binlerce dekar tarım yeri ziyan gördü. Tüm bu saydığımız hava olayları mayıs ayında meydana geldi.
Yaza sayılı günler kala Türkiye’de hava sıcaklıkları mevsim normallerinin altında seyrediyor. Ay boyunca yaşanan şiddetli hava olayları şaşırtmaya devam ediyor. Akıllara ise tek bir soru geliyor: Yaz neden gelmiyor, yoksa mevsimler mi kaydı?
EL NİNO TESİRİ BAŞLADI
İstanbul Aydın Üniversitesi’nden Meteoroloji Uzmanı Dr. İtimat Özdemir, mayıs ayında yaşananların sebebini yaklaşık 1,5 ay evvel başlayan El Nino’nun tesirine bağlıyor. Özdemir, önümüzdeki aylarda hava durumunun nasıl seyredeceğini ise şöyle anlatıyor:
“Dünyadaki meteoroloji teşkilatlarının modellerine baktığımızda yazın Kuzey Avrupa’da yüksek basıncın tesiri görülecek ve kurak olacak. Yani Kuzey Avrupa dediğimiz kesimde yer alan İskandinav ülkelerinde ve Rusya’da… Lakin Güney Avrupa tarafının yağışlı geçeceği öngörülüyor. Modellere nazaran bu yaz biraz daha yağışı fazla alacağız. Kışın yeteri kadar yağış alamadık ancak El Nino nedeniyle yağışlarımız biraz daha fazla olacak üzere görünüyor. Haziran ayında mevsim normallerinin biraz altında sıcaklar olacak. Yağışların da iç bölümlerde oluşacağı öngörülüyor.”
Bu yaz biraz daha yağışı fazla alacağız. Kışın yeteri kadar yağış alamadık lakin El Nino nedeniyle yağışlarımız biraz daha fazla olacak üzere görünüyor. Haziran ayında mevsim normallerinin biraz altında sıcaklar olacak. Yağışların da iç kısımlarda oluşacağı öngörülüyor.
Ancak bu noktada harika hücreye dikkat çeken Dr. Özdemir, “Bu yaz üstün hücreyi bütünsel manada her yerde değil, ilçe yahut mahalle bazında görebiliriz. Bu yazın biraz daha yağışlı geçeceğini düşünüyoruz” diyor.
REKOR SICAKLIKLAR GÖRÜLEBİLİR
İklim değişikliğiyle birlikte dünyada meydana gelen farklı olaylar var. Pasifik Okyanusu’ndaki global manada tesirli olan El Nino da bunun bir kesimi. Yaklaşık 1-1,5 ay evvel başlayan El Nino, Peru’nun batı kısmındaki rüzgarların farklılaşmasına, su sıcaklığındaki farklı değişimlere, hava basıncındaki değişikliklere ve bununla birlikte tayfunların oluşmasına neden oluyor. Şöyle konuşuyor Dr. Özdemir:
“Mesela birtakım bölgelerde çok kuraklık yaşanıyor. Dünya Meteoroloji Örgütü’nün El Nino’yla ilgili yaptığı açıklamaya nazaran, önümüzdeki aylarda görülmemiş rekor sıcaklıklarla karşı karşıya kalabiliriz. Natürel ki bunu o bölgeler için söylüyor. Sistemleri incelediğimizde Kuzey Avrupa yüksek basınç tesirinde kaldığı için yazın kurak geçeceğini düşünüyoruz. Açıklamaya nazaran Güney Avrupa yazın mevsimsel yağışların yanı sıra daha kuvvetli yağış alacak ve daha serin olacak. Doğal bu bir mümkünlük. Fakat tutma mümkünlüğü yüzde 80.”
Haziranın 5’ine kadar soğuk tarafta yer alacağız üzere gözüküyor. Kışın yaşayamadığımız bu yağışlı periyodu, mayısta biraz gördük. Haziranda ayında da göreceğiz. Temmuz ayı sıcak ve kurak geçecek. Ağustosun ikinci yarısı ise yağışlı ve rüzgarlı olacak
SÜPER HÜCREYE DİKKAT
Haziran ayında hava sıcaklığının mevsim normallerinin altında seyredeceğini söz eden Dr. Özdemir, “Haziranın 5’ine kadar soğuk tarafta yer alacağız üzere gözüküyor. Kışın yaşayamadığımız bu yağışlı periyodu, mayısta biraz gördük. Haziranda ayında da göreceğiz. Temmuz ayı sıcak ve kurak geçecek. Ağustosun ikinci yarısı ise yağışlı ve rüzgarlı olacak” diyerek şu ikazda bulunuyor:
“İç Anadolu Bölgesi’nde muhteşem hücrelere karşı dikkat edilmesi lazım. Ani sel, kuvvetli yağış, dolu, fırtına yahut hortum görme ihtimali yüksek olacak.”
İSTANBUL İSTENİLEN YAĞIŞI ALAMIYOR
Tüm dünya üzere Türkiye’de de global ısınmanın olumsuz tesirleri yaşanıyor. Barajlardaki doluluk oranlarının düşmesi, metropollerde ısı adalarının oluşması bunun yalnızca birkaç örneği.
“İstanbul’da kaç gündür hava yağışlı diyoruz ancak bir türlü istediğimiz biçimde yağmur yağmıyor” diyen Dr. Özdemir kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Bunun sebebi İstanbul’da ısı adalarının ağır bir biçimde oluşması. Gökyüzüne baktığınız vakit bulutlarda aşağı hakikat bir saçak üzere bir sarkma var. Fakat yer yüzeyine yanlışsız inmeye başladıkça tekrar buharlaşmaya geçiyor ve İstanbul üzerine yağış bırakamıyor. Yalnızca etrafına bırakabiliyor. O da doğal ki kâfi olmuyor.”
AKDENİZ’DE TROPİKAL ETKİ
Küresel ısınma sonucu oluşan 1,5 derecelik ısınma sayı olarak çok küçük üzere görünse de aslında çok önemli… Mevsimlerin kayması işte bunun sonuçlarından biri. Pekala Türkiye’de global ısınmanın ne üzere sonuçları görülüyor? Dr. Özdemir’den dinliyoruz:
“Türkiye’de Akdeniz Bölgesi yavaş yavaş tropikal iklim nesline girmeye başladı. Alışılmış bu 10-20 sene içinde olmayacaktır. Önümüzdeki yıllarda bu artışlar çok küçük olmak kuralıyla bizim jenerasyonumuza hakikat da gelecektir. Zira biz orta enlemlerdeyiz ve ekvatordaki sıcaklık yavaş yavaş denizlerimize yansımaya başladı. Buradaki ekosistem de değişmeye başladı. Sıcak denizlerdeki balıklar göç ediyor ve sıcak iklimlerde görülen bitki örtüsü bu bölgelerde görülmeye başlandı. İç Anadolu’da yeraltı sularının azalması, göllerin kuruması, kuşların göç etmesi yahut buradaki canlı çeşitliliğinin azalması buna işaret.”
(TRT Haber)
