İç Anadolu ve Orta Karadeniz’de son günlerde tesirli sağanağın neden olduğu sel ve taşkınlar sonrası gözler, Türkiye’nin en fazla yağış alan bölgesi Doğu Karadeniz’e çevrildi. Bölgede, global ısınma kaynaklı yağış rejimindeki değişkenliğin, can ve mal kayıplarıyla sonuçlanan ‘sel-heyelan’ riskini beraberinde getirdiğini belirten uzmanlar, muhtemel ani ve lokal yağışların yanı sıra meteorolojik ihtarların dikkate alınmasını, bilhassa fındık ve çay hasadındaki üreticilerin yağışlar sırasında inançlı alanlara geçerek, önlemli olmalarını önerdi. Bölgenin güçlü coğrafyasındaki tarım topraklarına asıllı ağaçlar dikilmesinin yanında riskli istinat duvarlarının gözden geçirilip, güçlendirilmesini tavsiye eden uzmanlar, mümkün sel ve heyelanlar için haziran ve temmuz aylarının kritik olduğuna dikkati çekti.
‘YAĞIŞLARIN BU PERİYOTTA TAŞKIN VE SEL GETİRECEĞİ BİLİNEN BİR GERÇEK’
KTÜ Heyelan Uygulama ve Araştırma Merkezi üyesi Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Hakan Ersoy, bölgede kırsal alanlarda yerleşik hayatın azalmasının heyelan ve sellerde yaşanan can ve mal kayıplarında artışa neden olduğunu belirterek, “3-4 ay öncesinde kuraklık sorunlarını konuşuyorduk. O vakitler söylediğimiz üzere dünya üzerinde bir damla su ne artar ne de azalır. Kuraklık bu türlü gitmez demiştik. Bu kuraklığın peşine bilhassa bahar ve yazda, sel ve taşkınların ortaya çıkmasıyla bir arada heyelanların arttıracağını söylemiştik. Evvelden köylerimizde yerleşik bir hayat vardı. Beşerler köylerde aslında yaşadığı için köylerde gerekli tedbirleri de kendisi alıyordu. Beşerler evvelce bu bölgelerde yaşadığı için taşkın ya da selin nelere mal olacağını biliyordu. Lakin günümüzde o denli değil. Beşerler çoğunlukla kentte yaşayıp belirli periyotlarda köye gittikleri için bunun da farkında değiller. Vatandaşlarımızı uyarıyorum. Belirli bir mühlet yağıştan sonra dikkatli olsunlar. Zira yağışların günümüzde bilhassa bu periyotta taşkın ve sel getireceği bilinen bir gerçek” diye konuştu.
‘ŞU ANDA KRİTİK AYLARDA OLDUĞUMUZU SÖYLEYEBİLİRİZ’
Yıllık toplam yağış ölçüsünün tamamlanması gerektiğini belirten Prof. Dr. Ersoy, “Şu anda yağış, yağması gereken ayda yağmadı. Artık münasebetiyle yağışı bekliyoruz biz. Bölgelerde yağış kış ve bahar aylarında olur. Kış ve sonbaharı yağışsız geçirdik. Biriken yağış, hasebiyle gelecek. Şu anda kritik aylarda olduğumuzu söyleyebiliriz. Günümüzde artık baktığımızda çok ve şiddetli yağışların, ani yağışların olduğunu görüyoruz. Münasebetiyle toprak suya doygun olsun yahut olmasın bilhassa bölgemizdeki yüksek eğimle anında yüzeye düşen yağış yer altına süzülmeden akışa geçiyor” dedi.
2 AYLIK SÜREÇ ÖNEMLİ
Bir ayda yağacak yağışların bir günde düştüğünü kaydeden Prof. Dr. Ersoy, haziran ve temmuza dikkati çekerek, “Son günlerde ülkemizin çeşitli yerlerinde yağışları gördük. Türkiye’nin ortalamasının 600-700 milimetre olduğunu biz düşündüğümüzde 1 ayda yağacak yağışın 1 günde yüzeye düştüğünü gördük. Bir ayda geniş bir halde yayılıp süzülecek su, 1 günde yüzeye yağıp, münasebetiyle süzülecek vakit bulamayınca, yüzeyden akışa geçerek taşkınlara neden olabilecek. İşte en büyük problemlerden biri bu. Önümüzdeki 2 aylık süreç bizim için taşkın ve heyelanların riskte olduğu periyot olduğunu söyleyebiliriz” sözlerini kullandı.
