ÖNDER YILMAZ – TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı’nın hazırladığı Sanayi 4.0 yapay zeka araştırmasında, Sanayi 4.0’ın; gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYH), ekonomik büyüme, dış ticaret ve istihdam üzere makro ekonomik değişkenler üzerinde değerli tesirleri olacağı kaydedildi. BM raporunda yapay zekanın 2030 yılına kadar GSYH’yı global ölçekte 16 trilyon dolar arttıracağının öngörüldüğü hatırlatılan araştırmada, dünyadaki tüm iktisatların yapay zekâ teknolojisinden faydalanacağını lakin en çok yarar sağlayacak ülkenin yüzde 26 ile Çin olacağı aktarıldı.
Araştırmada Sanayi 4.0’ın hem iş gücü piyasasına hem de topluma tesir edeceği lakin bu tesirin boyutları konusunda birtakım belirsizlikler ve riskler bulunduğu tabir edildi. “Siber güvenlik korkuları, çalışanların ve sendikaların ikna edilmesi süreci, yüksek nitelikli iş gücü muhtaçlığı Sanayi 4.0’ın telaş uyandıran başka olumsuz yanları” denildi.
Faydası daha fazla
Beklenen olumlu tesirlerinin ise daha fazla olduğu belirtilirken, bu yararlar; “stratejik rekabet avantajı, organizasyonel aktiflik ve çeviklik, üretimde yenilikçilik (inovasyon), kârlılık, müşteri tecrübesinin uygunlaştırılması, çevresel ve toplumsal yararlar bunlardan bazılarıdır” halinde sıralandı.
Mesleklerin geleceklerinin de ele alındığı araştırmada, Sanayi 4.0 kapsamında; yapay zekâ, robotik, nano-teknoloji, 3 boyutlu yazıcı, genetik ve biyoteknoloji üzere alanlardaki gelişmelerin iş modellerinde kıymetli ölçüde değişikliğe yol açacağı kaydedildi. “Artan robotlaşma ve otomasyon nedeniyle birçok bölümde azalan iş imkânlarına paralel olarak beşerler işsiz kalacak, buna rağmen birçok yeni istihdam alanı ortaya çıkacaktır” tespiti yapıldı. Yakın periyoda kadar 5.1 milyon civarında robotun yeni iş kollarında istihdam edildiği bilgisinin paylaşıldığı çalışmada, şu görüşlere yer verildi:
Beyaz yakalılar
“Dijitalleşmeyle birlikte klasik iş kollarında çalışan 7.1 milyon kişinin işsiz kalması ve bu şahısların yüzde 30’unun ofis ve idari idare çalışanlarından olması beklenmektedir. Bu gelişmelerden çoğunlukla beyaz yakalılar etkilenecektir. Bunun yanı sıra yazılımcı, programcı, bilgi analisti üzere ‘küçük meslekler’ olarak nitelendirilebilecek iki milyon yeni iş kolu ortaya çıkacaktır. Kimi projeksiyonlara nazaran; bu devirde ilkokula başlayan çocukların yüzde 65’inin şimdi mevcut olmayan işlerde çalışması muhtemeldir. Lakin robotların, insanların yerini tümüyle alması şimdi ihtimal dâhilinde görülmemektedir.”
Geleceğin meslekleri
Endüstri 4.0’la birlikte mimarlık ve mühendislik, bilgisayar ve matematik tabanlı meslek kümelerinde yüksek bir iş gücü talep artışı beklendiği aktarılan çalışmada, iş gücü piyasası üzerinde olumlu ve olumsuz tesirleri olacağı istikametinde çeşitli tartışmalar bulunmakla birlikte yeni mesleklerin ortaya çıkacağı tarafında genel bir kabul olduğu vurgulandı. Gelecekte öne çıkması beklenen meslek kümeleri; “Endüstriyel Bilgi Bilimciliği, Robot Koordinatörlüğü, Endüstriyel Bilgisayar Mühendisliği, Bulut Hesaplama Uzmanlığı, Vergi Güvenliği Uzmanlığı, Şebeke Geliştirme Mühendisliği, Yazıcı Mühendisliği, Giyilebilir Teknoloji Tasarımcılığı, Dijital Dedektiflik, Alternatif Güç danışmanı ve Teknisyeni, Objelerin İnterneti Uzmanlığı” biçiminde sıralandı.
Silah sistemleri
Endüstri 4.0’ın ülkelerin güvenliği ve emniyeti açısından çok değerli roller üstlendiği kaydedilen araştırmada, “yapay zekâ, silah sistemlerinin üretiminde ve ülkelerin savunma endüstrilerinde epeyce değerli bir yer tutmaktadır. Otonom silahlar için oluşan data gereksinimi taşınabilir aygıtlardan, kameralardan, sensörlerden ve uydu imajlarından elde edilmekte, askerî alanda kullanıma hazır hale gelmektedir. Ülkelerin savunma sanayi sırf askeri kuvvetlerine hizmet etmemektedir. İç güvenliklerini sağlamak için güvenlik güçleri ve polisler için de yapay zekâ algoritmalarına ve bilgi tahlili yapabilecek programlara muhtaçlık duyulmaktadır” denildi.
YARIN: SANAYİ 4.0’IN EĞİTİM VE SIHHATE TESİRİ NE? ÜLKELERİN SANAYİ 4.0’A AHENGİ NASIL?
