Cumhurbaşkanlığı Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli Konseyi Üyesi ve TTKD Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, İzmir Körfezi’nde Bostanlı, Karşıyaka, Bayraklı, Konak, Narlıdere üzere birçok noktada suyun kırmızı ya da turuncu renklere boyanmasına ait konuştu. Dr. Kesici, son 1 haftada görülen renk değişiminin mikroskobik alg çeşidi (su yosunu) nedeniyle yaşandığını belirtti.
İzmir Körfezi üzere biyolojik çeşitliliği giderek azalan, su kalitesi bakımından kirlilik yükü fazla ortamlarda, bu çeşit alglerin çok çoğalıp, kirliliğe neden olduğunu belirten Dr. Kesici, “Bu durum, antropojenik ötrofikasyonun (kültürel kirlilik) çok kıymetli göstergelerindendir. İzmir Körfezi atık yüklü derelerin, etrafındaki yerleşimlerin, tarım ve endüstrinin ağır baskısı altında. Körfezin kirlilik sorunu yarım asırdır sürüyor. İzmir Körfezi’nin suyunda atıklar nedeniyle azot ve fosfor yükü epey fazla” dedi.
‘DOĞAL, BİYOLOJİK BİR OLAY DEĞİLDİR’
Bu cins alglerin çok çoğalıp, ortamda oluşturduğu örtünün oksijen ölçüsünü azalttığını açıklayan Dr. Kesici, “Bu durum bulanıklığa, ortamdaki biyokimyasal tepkilerin artmasına yol açar. Işınların taban kısma ulaşmasını engelleyerek, taban çamurundaki bakterileşmeyi artırır. Bu aksilikler, toksik tesirleri ile deniz ekosistemindeki biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden olur. İzmir Körfezi’nde sıklıkla meydana gelen durum, doğal, biyolojik bir olay değildir” diye konuştu.
‘ALP PATLAMASI GELİP, SÜREKSİZ GÖRÜLMEMELİ’
İzmir Körfezi’nin çok hassas istikrara sahip olduğuna dikkati çeken Dr. Kesici, “Özenle, süreksiz değil; bilimsel tahlil yolları ile korunması, kullanılması gerekir. Körfez, kültürel kirliliğin çok ağır baskısı altında. Yazın körfezde ömrü büyük oranda etkileyen koku ve imaj kirliliği, deniz marullarının çok artışının tesiri, kirlilik göstergesi olan alg patlaması gelip, süreksiz görülmemeli ve de göz arkası edilmemeli. Bunlar, denizin kirlenmesinin belirtisi olarak bilinir. Daha da berbatı; muhakkak mühlet sonra dağılan bu küme cisimler tabana çökerek, parçalanmak için deniz suyundaki oksijeni tüketecek, bu sırada oksijensiz kalan canlılarda toplu yahut kısmi vefatlar görülebilecektir” dedi.
‘ALGLER ATIKLARI DA TUTUYOR’
Bu alglerin salyalaşma tesiri ile İzmir Körfezi’ndeki petrol ve kimyasal türevdeki atıkları tutarak, kirliliğin çok boyutlara ulaşmasına neden olabileceğini belirten Dr. Kesici, “İzmir Körfezi’nde bu tıp doğal olmayan biyokimyasal olaylar sonucunda müsilaj tehdidi de giderek artacaktır. Bu cins istenmeyen kirlilik oluşumları oluştuktan sonra değil; oluşmadan evvel tedbirler alınmalıdır. Tahlil, bu tıp oluşumların ve yüzey atıklarının kepçeler ile temizlenmesi de değildir. Çok hassas olan körfeze atık su bırakılmasına mahzur olunmalıdır. Bunun için de derelerin bulunduğu yerlere kesinlikle arıtma üniteleri kurulmalı” diye konuştu.
‘KÖPREZDEKİ TABAN ÇAMURU GİDEREK ÇOĞALIYOR’
İzmir Körfezi’ndeki taban çamuruna da dikkati çeken Dr. Kesici, şöyle konuştu:
“Yağışlar ile tekrar kültürel kirlilik değimiz körfez etrafındaki bina ve öteki kirletici ögelerin çok ağır olmasıyla körfezdeki taban çamuru da giderek çoğalmaktadır. Her yıl kesinlikle İzmir Körfezi’nde taban çamurunun paklığına devam edilmelidir. İzmir’de başlı başına sorun olan deniz marulu da kelam konusu. Bu da tekrar kirlilik nedeniyle oluşur. Deniz marulu ve bu algler birleştiğinde körfezde müsilaja sebep olabilir. Şu anda görünen durum esasen müsilajın belirtileri. Bunun çok formda devam etmesi, tedbir alınmaması kirlilik açısından çok tehlikeli. Bunların yüzeyden toplanması kâfi değil; deniz taban çamuru da temizlenmeli.”
‘DENGELİ ORTAMDA ALGLER DOĞAL VE ÖNEMLİ’
Öte yandan Dr. Kesici, istikrarlı bir ekosistem ortamında alglerin doğal ve kıymetli olduğunu, bünyelerindeki azot, fosfor üzere elementleri karbonhidrata çevirip, suyun oksijen ölçüsünü artırdığını söyledi. Bilhassa kültürel kirlilik nedeniyle alglerin doğal fonksiyonlarını yerine getiremediğini söz eden Dr. Kesici, bu tek hücreli mikro organizmaların yaz geceleri mavi yeşil ışık verip, biyolüminesansa (kimyasal gücün ışık gücüne dönüştürülmesi ile ışık üretilmesi ve yayılması) neden olduklarını da vurguladı.
