Namık Durukan – Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci tipinde Yeşil Sol Parti’nin takviyesiyle, 9 ilin bulunduğu Güneydoğu Anadolu bölgesinde 5 vilayette yarışı önder tamamlayan Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na takviye ikinci çeşitte da değişmedi fakat bölge genelinde az da olsa oy kaybı yaşandı. Oy kaybında Kılıçdaroğlu ile Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ ortasında imzalanan protokoldeki “kayyum” konusunun tesirli olduğu belirtiliyor. Zelzeleden etkilenen bölge vilayetlerinde ise Erdoğan, 14 Mayıs’taki seçime nazaran oy oranını artırdı.
Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan nüfus ve üretim açısından bölgenin üç kıymetli kenti Gaziantep, Şanlıurfa ve Diyarbakır’ın yanı sıra Batman, Mardin, Siirt, Kilis, Şırnak ve Adıyaman’da sandığa iştirak 14 Mayıs 2023’te gerçekleşen seçimin birinci çeşidine oranla kesin olmayan bilgilere nazaran düşük gerçekleşti. Bölge vilayetlerinde alınan sıkı güvenlik tedbirleri nedeniyle kıymetli bir olay yaşanmazken, vakit zaman sandık başlarında tansiyon yükseldi ve tartışmalar yaşandı. CHP ve Yeşil Sol Parti yetkilileri, Şanlıurfa, Mardin, Siirt ve Diyarbakır’da açık ve blok oy kullanımı yaşandığı ve sandık vazifelilerinin tehdit, dövüldüğü argümanlarında bulundu. Adıyaman’da depremzede seçmenler, çadır ve konteyner kentlerden seçim sandıklarına araçlarla taşındı.
Batı ‘Erdoğan’ dedi
Erdoğan, 14 Mayıs seçimlerinde bölgenin batısındaki sanayi kenti Gaziantep’in yanı sıra Şanlıurfa, Kilis ile sarsıntının büyük yıkıma yol açtığı Adıyaman’da ortayı açmıştı. Erdoğan, Şanlıurfa’da 606 bin 584 oy alırken Kılıçdaroğlu 352 bin 939 oy alarak yarışı ikinci sırada tamamlamıştı. Erdoğan, Gaziantep’te de Kılıçdaroğlu’na fark atarak 684 bin 50 oy almış, Kılıçdaroğlu’nun oy oranı ise 396 bin 593 olarak açıklanmıştı. İkinci çeşit seçiminde ise Gaziantep’te Erdoğan oy yüzdesini 59,76’dan 62,72’ye, Kılıçdaroğlu ise 34,65’ten 37,28’e çıkardı. Gaziantep’ten sonra nüfus oranı bakımından bölgenin ikinci büyük kenti Şanlıurfa’da ise Erdoğan dün gerçekleşen seçimde bir evvelki seçime nazaran oyunu yüzde yüzde 62’den 64.86’ya çıkardı. Kılıçdaroğlu’nun aldığı oy yüzde 36’dan 35,14’e düştü.
Doğu ‘Kılıçdaroğlu’ dedi
Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci çeşidinde Kılıçdaroğlu, Yeşil Sol Parti’nin güçlü olduğu Güneydoğu’nun doğusunda yer alan Diyarbakır, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak’ta Erdoğan’ın önünde yer almıştı. Farkın en yüksek olduğu vilayet, 412 bin oyla Diyarbakır olmuştu. Kesin olmayan sonuçlara nazaran saat 22.00 prestijiyle, Kılıçdaroğlu’nun 14 Mayıs’ta 71.96 Erdoğan’ın ise 26,48 oranında oy aldığı kentte, 28 Mayıs seçimlerinde Kılıçdaroğlu’nun oy oranı 71,61 olarak gerçekleşirken, Erdoğan’ınki ise 28.39’a çıktı.
Seçime iştirak 2 puan düştü
Güneydoğu’da yer alan 9 vilayette seçime iştirak oranının, 14 Mayıs seçimine nazaran düştüğü görüldü. Birinci çeşitte, yüzde 81,24 olan iştirak, ikinci cinste yüzde 79,31 olarak gerçekleşti. İkinci tıpta iştirakin 2 puan seviyesinde düşmesi ve büyük oranda Kılıçdaroğlu’nun oy kaybetmesi üzerine, bölgede bilhassa HDP ve Yeşil Sol Parti seçmeninin sandığa gitmekten geri durduğu yorumları yapıldı. HDP ve Yeşil Sol Parti idaresi, Erdoğan’ın birinci çeşitte yurt genelinde ulaştığı yüzde 49,24 düzeyindeki oyun bölge seçmeninde moral bozukluğu ve sandığa gitmeme eğilimi yarattığını tespit etmişti. Bunun üzerine bölgede kapsamlı bir propaganda faaliyeti için harekete geçen parti idaresi, ikinci cinste iştiraki yüksek tutmak için bölgede seçmene kapı kapı dolaşarak ulaşmıştı. Gaziantep, Şanlıurfa ve Diyarbakır’ın yanı sıra Adıyaman, Mardin, Batman, Siirt, Kilis ve Şırnak’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan oy oranını artırdı. Buna karşılık Kılıçdaroğlu, Gaziantep, Batman, Şırnak ve Kilis’te artış kaydetmesine karşın Adıyaman, Diyarbakır, Mardin, Siirt ve Şanlıurfa’da oy kaybetti.
Dünyanın en uzun uzunluklu adamı olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na giren 2 metre 51 santimetre uzunluğundaki Mardinli Sultan Kösen, Derik ilcesine baglı kırsal Alibey Mahallesi’nde oyunu kullandı.
Oy teslim kuyruğu
Diyarbakır’da sayımı tamamlanan oy pusulaları sandık vazifelileri ve güvenlik güçleri tarafından Diyarbakır’a nakledildi. Diyarbakır Adliyesi ek binası önünde kurulan güvenlik bariyerleri ortasında ellerinde oy torbalarıyla vazifeliler değişik bir manzara oluşturdu.
HDP ve Yeşil Sol’dan seçim değerlendirmesi: Amaçlarımıza ulaştık
HDP ve Yeşil Sol Partisi idaresi, Cumhurbaşkanlığı ikinci cins sonucunu, “Adil ve eşit olmayan seçim yaşadık. Geri adım atmadık” sözü ile açıkladı.
HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar ve Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Eş Sözcüleri Çiğdem Kılıçgün Uçar ve İbrahim Akın, Cumhurbaşkanlığı ikinci cins seçimleri mutlaklaşması sonrası parti genel merkezinde basın toplantısı düzenledi. Seçim maksatlarına ulaştıklarını belirten Akın “mücadelemizle Erdoğan’ı birinci cinste durdurduk. İkinci cinste da birebir stratejimizi rejimi değiştirme gayesiyle sürdürdük. Sandık dataları de gösteriyor ki, seçmenlerimiz partimizin siyasetlerine ve amaçlarına kararlı bir formda sahip çıkmış, iradesini bu tarafta güçlü bir biçimde ortaya koymuştur.” dedi. Kürtlerin 16 bölge vilayetinde Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik oy tercihi 14 Mayıs’a nazaran motamot sürdürdüğünü söyleyen Akın, “Seçim sonuçları açıkça göstermiştir ki, bu ülkedeki her iki bireyden birinin değişim talebi vardır.” tabirini kullandı.
Edirne Cezaevi’nden avukatları aracılığıyla seçim sonuçlarını toplumsal medya üzerinden pahalandıran HDP eski Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş ise, “Halk değişimi katiyen onayladı ancak tüm süreç manipüle edildi. Yenilmedik. Yenilmediğimiz için de sakın kimse umutsuz olmasın. Asla teslim olmak yok. Gayrete devam, devam, devam…” dedi.
